Trends en risico's
Economische ontwikkelingenZaanstreek-Waterland
De economie van de regio Zaanstreek-Waterland groeit op een gestaag tempo door. De werkloosheid is in de jaren 2017 en 2018 verder gedaald tot 4,0% en ligt daarbij dicht tegen het zogenaamd evenwichtsniveau aan. Een verdere verlaging kan leiden tot frictie. Overigens ligt het werkloosheidspercentage in Zaanstreek-Waterland lager dan de werkloosheids-percentages in de overige deelregio's van de Metropoolregio Amsterdam. Uit de Economische Verkenningen van de MRA blijkt bovendien dat de economische ontwikkelingen in Waterland sneller gaan dan die in Zaanstreek. Beide delen gaan nu min of meer gelijk op. De economie van Zaanstreek-Waterland is redelijk divers. Industrie, groothandel en zorg, maar ook bouw, detailhandel en overige zakelijke dienstverlening dragen in belangrijke mate bij aan de economische groei van Zaanstreek-Waterland. Industrie, landbouw en bouw zijn weliswaar groot in de regio, maar dragen niet bij aan de werkgelegenheidsontwikkeling van de laatste jaren. De zakelijke dienstensectoren, de zorg en de op consumenten en toeristen gerichte bedrijven zijn – evenals in de rest van de MRA – dominant in deze ontwikkeling.
In Purmerend zien we een stijgende vraag naar zowel kantoor- als bedrijfsruimte en een structureel lage leegstand op formele en informele werklocaties. Lokale bedrijven groeien door naar grotere kavels en panden en huisvesten een groeiend aantal medewerkers. Daarnaast zien we een verandering in de diversiteit van de beroepsbevolking. Met nieuwe generaties ontstaat er een grotere en ook meer diverse lokale werkgelegenheidsbehoefte. Bedrijven hebben in de regio ruimer beschikking over zowel laag- als hoogopgeleid personeel. Tenslotte hebben Amsterdam en Zaanstad te maken met een enorme woningbouwopgave en zijn transformaties van werklocaties in die steden noodzakelijk. Dit zal mogelijk leiden tot een aanzienlijke overloop van bedrijvigheid vanuit Amsterdam en Zaanstad naar andere locaties binnen de regio.
Zowel op landelijk als op provinciaal en regionaal niveau zijn of worden er afspraken gemaakt over het terugdringen van de CO2-emissie, het opwekken van duurzame energie, het bevorderen van circulariteit en de klimaatadaptie. Een groot deel van deze afspraken is (mede) gericht op het bedrijfsleven, het transport en/of de landbouw. Zo zal de gemeente - samen met het bedrijfsleven - onder meer moeten gaan werken aan de verduurzaming van de werklocaties en het opzetten van een emissieloze stadslogistiek. In de komende tijd wordt duidelijk hoe de klimaatafspraken op regionaal en lokaal niveau zullen doorwerken en wat dit concreet gaat betekenen (onder meer voor de gemeentebegroting).
Detailhandelen horeca
Hoewel ook de detailhandel van de sterke binnenlandse economische groei zal profiteren, valt de omzetgroei wel terug tot 2,9%. Het consumentenvertrouwen is weliswaar nog positief maar neemt ten opzichte van voorgaande jaren wel af. Consumenten hebben uitzicht op meer koopkracht maar zijn steeds minder 'koopbereid'. De verwachte groei in de retail doet zich vooral online voor. In de horeca hebben de hogere prijzen en het tekort aan personeel een negatieve invloed op de volumegroei. De verwachting is dat deze groei rond de 2% zal zijn. De sterkste groei doet zich voor in de Randstad-provincies.
De groei laat zich overigens voornamelijk zien in de grote binnensteden van de Randstad. Middelgrote binnensteden, zeker die gelegen zijn in de nabijheid van de grote steden, hebben moeite hun regionale functie te behouden. Deze binnensteden tonen niet de algehele stijgende lijn in uitgaven en de dalende lijn in leegstand.
Opvallend is de internationale aantrekkingskracht van Nederland. Het inkomend toerisme breekt het ene en na het andere record en is daarmee een van de belangrijkste dragers van de horeca geworden.
Recreatie en toerisme
Zoals hiervoor reeds is aangegeven, neemt het inkomend toerisme toe. Ook besteden Nederlanders meer tijd in eigen land. Dikwijls gaat het hierbij om korte vakanties. De gemeente Amsterdam neemt meer maatregelen om de overlast van bezoekers in de stad tegen te gaan. Zo geldt er onder meer een stop op het bouwen van nieuwe hotels en is er een maximum voor het aantal rondvaartboten afgekondigd. Als gevolg hiervan neemt de druk in de rest van de Metropoolregio Amsterdam toe. Dat biedt kansen voor de regio Zaanstreek-Waterland. Echter is er ook in bepaalde delen van deze regio sprake van een toename van het aantal bezoekers/toeristen, onder meer in de IJsselmeerstadjes en op de Zaanse Schans. Het is vooral de uitdaging om te komen tot een evenwichtige en evenredige spreiding over het gehele gebied.